Gerilemenin 8 nedeni:

Ne yazık ki candan aziz devletimizin izmihlale doğru koştuğu, kıymetli milletimizin ise ekonomik bir sefalet ile mücadele ettiği bedbaht bir vaziyetin içindeyiz. Bu durumda, karanlık halimizin nedenlerini analiz etmek, geçmişten de dersler çıkartmak zarureti doğuyor. Osmanlı'ya matbaayı getiren Türk aydın İbrahim Müteferrika "Usui al-Hikem fi Nizam al Ümem" adlı eserinde, birçok konuyu ele almakla beraber; Osmanlı'nın yapısında meydana gelen çarpıklıkların nedenlerin üzerinde de durmuştur. Müteferrika, Osmanlı'nın gerileme sebeplerini şu şekilde sıralıyor: Gerilemenin 8 nedeni : 1. Kanunları uygulamamak, 2. Adaletsizlik, 3. Devlet işlerinin ehliyetsiz ellere düşmesi, 4. Bilim adamlarının fikirlerine tahammülsüzlük, 5. Modern askeri teknolojide bilgisizlik, 6. Orduda disiplinsizlik, 7. Devlet servetini kötüye kullanma ve rüşvet, 8. Dış dünyadan habersizlik. Bu 8 maddeye ve Türkiye'nin mevcut işleyişine baktığımızda, tarihten hiç ders alınmadığını görüyoruz fakat ne yazık ki tarih, kendisinden ders almayanları tokatlamaya devam eder. Bugün siyasi, içtimai, ekonomik. tüm buhranlarımız bu maddelerin çoğunun hala sürüyor olmasından dolayıdır. Türkiye'ye sadece kimlikle değil; kanla ve ruhla ve gönülle bağlı olan Türk vatandaşları; yaşamlarındaki zorluklarla beraber, Türkiye'nin bu hallere düşmüş olmasından da şiddetle rahatsızdır. Gelecek nesillere hür ve refah bir vatan bırakmak isteyen ecdat, bugünleri tahayyül etmemişti, Türk Milleti, Türk yurdunda sefalet sürsün diye canlarını, ömürlerini ortaya koymamıştı. Türk Milleti daha iyi koşullarda yaşamayı hak ediyor. Bilinmelidir ki ''Zulm ile abad olanın akibeti berbad olur.'' Hiç kimsenin, Türk Milleti'ni açlık, yoksulluk içinde yaşatmaya hakkı yoktur! ** En kötü ahval ve şerait içinde dahi vazifemizin, istiklal ve cumhuriyetimizi kurtarmak olduğunu ve aydınlığa giden yol için gereken kudretin 'damarlarımızdaki asil kanda' mevcut olduğunu bilerek yürüyelim.