Ticaret Savaşları
Dünyanın en büyük iki üretim-ekonomi devi olan ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti arasında olan rekabetin şiddeti zaman içerisinde artarak, bir ticaret savaşına dönüşmüş vaziyettedir. Bu iki dünya devi arasında sürmeke olan ticaret savaşı, bütün dünyayı etkilemiş ve haliyle dünya gündeminin de merkezinde yer almış durumdadır. Beynelminel örgütlerler ABD ve Çin arasında süren ticaret savaşını yatıştırmak için hamleler yapıyorsa da bu arabulucu hamleler pek sonuç vermiyor. Günden güne alevlenmekte ve dünya ülkeleri üzerindeki etkisi de artmakta olan -ABD ile Çin arasındaki- ticaret savaşı hakkındaki bu araştırma, ABD İle Çin Halk Cumhuriyeti arasında yaşanan ticaret savaşını çeşitli yönlerden incelemeyi amaçlamaktadır.
ABD ile Çin arasındaki mevcut ticaret savaşının fitili, ABD'nin sıra dışı bir profili olan eski başkanı 'Donald Trump' tarafından ateşlenmişti. Ana politikası ABD-ÇİN arasındaki 419 milyar dolarlık dış ticaret açığını kapatmak olan Başkan Donald Trump: Çin'in ABD teknolojisini çaldığı iddiasıyla ve ABD'nin Çin'den yaptığı ithalatı azaltmak amacıyla çelik ithalatına %25, alüminyum ithalatına ise %10 gümrük vergisi getirmiş ve zamanla bir ticaret savaşına dönüşecek tartışmaları başlatmıştı. Çinli devlet yetkilileri Trump yönetiminin tepki ve tavırlarını gerek yazılı gerekse de sözlü medya aracılığıyla kınamışsa da Trump yönetimi hiçbir uyarıyı ve kınamayı dikkate almamış, bilakis ek gümrük vergileri uygulamalarına devam etmişti. ABD'nin vergileri arttırmasına müteakip, ÇKP'nin medya araçlarından Global Times'ta konuya dair sert üslup taşıyan bir yazı yayımlandı: ''Çin bir ticaret savaşına dahil edilmek istemiyor. Ancak, Trump hükümeti Çin'in yüksek teknolojili gelişimini frenlemek ve yüksek teknoloji endüstrisini marjinalize etmek istiyorsa, mesele başka bir hal alacaktır" diye yazdı. Ve hemen ardından Çinli yetkililer bir misillemede bulundu: -Çin- 34 milyar dolarlık ABD ürününe %25'lik bir gümrük vergisi getirdi; ve Çin de Amerikan ürünlerine ek gümrük vergileri koymaya devam etti. ABD'nin Çin'e karşı ek vergiler yağdırma sürecini; Çin'in aynı şekildeki misillemeleri takip etti. Çin'in misillemeleri sonrasında artık olayların şiddet seviyesi bir üst seviyeye taşınmış, iki devlet arasındaki ticaret anlaşmazlıkları, ticaret savaşı şeklini almıştı..
Üretim sahasında dünya devi olan devletlerin ticaret savaşlarına kalkışmalarındaki maksat ülke ekonomilerini korumak olsa da bir zaman sonra küresel ekonominin yavaşlaması kaçınılmaz oluyor: tedarik zinciri etkileniyor, ithal malların maliyetleri yükseliyor, kar oranı azalıyor ve birçok sektörde küçülme görülüyor. ABD- Çin tarafları arasında süren ticaret savaşı, tedarik zincirini de etkiliyor ve dolayısıyla iki ülke haricindeki birçok ülkenin ve küresel ekonominin üzerinde de olumsuz manada etkiler beliriyor: Piyasaya duyulan güvenin azalmasıyla beraber; piyasadan beklentilerde de azalış gözlemleniyor. ABD-Çin ticaret savaşından dünyaya yayılan bu olumsuz etki sebebiyle IMF(Uluslararası Para Fonu) gelecek yılların büyüme tahminlerini küçültmek zorunda kaldığını ifade etmişti.
ABD'nin Çin'e karşı başlatmış olduğu ticaret savaşı ABD'de çiftçi ve üretici kesime mücadeleler; tüketicilere ise yüksek fiyatlar getirdi. Amerikan halkı bu savaştan ciddi bir şekilde etkilendi. Ürünlerde ciddi bir pahalılaşma söz konusu oldu. Dahası, Amerikan borsası uzun süreli bir istikrarsızlığa teslim oldu. Öbür taraftan Çin borsası da sert düşüşler yaşadı. ABD şirketlerinin Çin'de üretip ABD'ye götürdükleri mallar, Amerikan vatandaşlarının kişi başına düşen satın alma paritesini neredeyse yıllık 2 dolar artırmaktadır. Bu da bir Amerikalının refah seviyesinin 2 dolar artması demektir. Bu bağlamda ABD'nin de bu krizden etkilenmesi gayet tabiidir.
ABD-Çin İş Konseyi (USCBC), Oxford Exonomics'in ortak çalışmasıyla hazırlanan "ABD-Çin Ekonomik İlişkileri: Kritik dönemeçte önemli bir ortaklık" başlıklı raporunu yayımladı. Yayımlanan raporda, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın Çin'e karşı açtığı ticaret savaşının Çin ekonomosinden ziyade, Amerika ekonomisine zarar verdiği yazıldı. ABD'nin Çin ile yaptığı ticaret ve yatırımlarda, ABD'nin fayda gördüğü belirtilen raporda, 2019 yılında Çin'e yapılan ihracatın üretimi için Amerika'da 1,2 milyon kişiye istihdam sağladığı yazıldı. Rapor, Trump yönetiminin Çin'e açmış olduğu ticari savaşın başarısız olduğunu ve ABD'ye zarar verdiğini vurguladı. Bu ticaret savaşına bağlı olarak Amerika'da 245.000 kişinin işini kaybettiği; ABD'nin ekonomik büyümesini ve istihdamını azalttığı yazıldı.
