Retorik değişince iletişim değişir.  İletişim değişince deneyim değişir.  Deneyim değişince dünya değişir.

Orman yangınları, kovid, sığınmacılar, aşırı sıcaklar, işsizlik, müsilaj, kötü yönetim gibi bir sürü sorun var. Sorumluluk hisseden vatandaşlar, olası çözümler üzerinde düşünüyor, çeşitli sanal ortamlarda tartışıyor, yapabilenler eyleme geçiyor. Yazılan onca çözüm önerilerine ve dileklere rağmen sonunda çaresiz olduğumuzu fark ediyoruz. İmza kampanyalarının, hukuken haklı olmanın, bilimsel gerçeklere dayanmanın, protestoların bir işe yaramayacağı düşüncesi, kara bir duman gibi bizi sarıyor. UMUDU KIRILANLAR Böylesine umutsuzluğa düşen yalnız biz değiliz. Micah White, New York Zuccotti Parkı protestolarının Obama'nın polisleri tarafından bastırılmasından sonra sokak eylemlerine inancı kaybolan bir aktivist. Micah White, arkadaşlarına, sokak gösterileri yerine, seçimlere girip yasal yollardan politik güç kazanmalarını öneriyor (1). Temple Üniversitesinde İletişim profesörü olan Jason Del Gandio da, vaktiyle Micah White gibi, Zuccotti Parkı eylemlerine katılmış. Jason Del Gandio, yazdığı kitaplarda, genç aktivistlere, eyleme geçmeden önce iletişim konusunda kendilerini geliştirmelerini tavsiye ediyor (2,3). Ne söylendiğinden çok, nasıl söylendiğinin insanları harekete geçirdiğini, iletişim ve retoriğin dünyayı değiştirmek için temel araçlar olduğunu savunuyor. Bu amaçla retorik konusunda yararlı bilgiler veriyor. RETORİK Del Gandio retoriği, sosyo-politik amaçlara ulaşmak için özenle hazırlanmış iletişim olarak tanımlıyor. İletişimi söz, yazı,resim, beden dili, bireysel veya grup eylemlerini içeren geniş bir yelpazede ele alıyor. Retoriği, halkı etkilemek, yalanları kapamak için kullanılan süslü ifadeler ve teknikler olarak betimleyen olumsuz yaklaşımı kabul etmiyor. İyi bir retorik planlama için aşağıdaki beş sorunun cevaplanması gerekiyor: 1.Mesajım nedir? 2.Kimlere hitap ediyorum? 3.Retorik stratejim nedir? 4.Amacım nedir? 5.Durum nedir? Yazar soruları açıklamak amacıyla, kitapta, öğrenci harçları ile ilgili bir örnek veriyor: Mesaj: Hükümet bankaları kurtaracağına öğrencileri kurtarsın. Hedef Kitle: Çoğu politikayla ilgilenmeyen üniversite öğrencileri. Retorik strateji: Artan okul ücretleri ve öğrencilerin kredi borçları ve kurtarılan bankalarla ilgili İstatistikler ve kişisel hikayeler, Amaçlar: 1.öğrenci borçları ile ilgili kampanyaya daha çok öğrencinin katılımının sağlanması, 2.öğrencilerin bir dilekçe imzalaması, 3. bir sonraki toplantıya kayıt yaptırmaları. Durum: Üniversite yerleşkesinde bir-bir buçuk saat sürecek, etkileşimli bir toplantı. RETORİK VE AKTİVİZM Del Gandio, retorik ile radikal aktivizm arasındaki bağlantıyı şöyle açıklıyor: Aktivistler geleneksel olarak maddi koşullarla ilgilenirler; kendilerinin ve başkalarının somut yaşam koşullarını değiştirmeye ve iyileştirmeye çalışırlar. Dünya - değiştirmeye çalışılan şey - maddi koşulları içerir, ancak aynı zamanda bu koşullara ilişkin deneyimleri de içerir. Bu deneyimler, dillerden, algılardan, hikayelerden, söylemlerden, ideolojilerden, psikolojiden, sosyal ilişkilerden ve dünya görüşlerinden etkilenir. Başka bir deyişle, hem maddi koşullar hem de bu koşulları çevreleyen maddi olmayan deneyimler dikkate alınmalı. Aktivistler gösterilerin ve eylemlerin tasarımı, manifestoların ve konuşmaların ifadeleri, farklı ideolojiler ve felsefeler üzerinde sürekli tartışarak retoriği bir dereceye kadar dikkate alırlar. Ancak bu tartışmalar her zaman fiziksel ve maddi koşullara bağlı görünüyor. Retorik tanımına uygun kapsamlı ve özenli bir çaba göstermeden yapılan iletişim daha geniş kamusal alana ulaşmayı ve siyasal etkinliği büyük ölçüde engelliyor. Sadece ne söylendiği değil, aynı zamanda nasıl söylendiği; sadece ne yapıldığı değil, nasıl yapıldığı da önemli. Farklı iletişim kurulunca ve insanların algısı da farklı olur. Çoğu kişi zaten bir dereceye kadar bunun farkında. Ancak salt farkındalığın ötesine geçmeli ve aktivizme aslında retorik bir emek olarak yaklaşmalı. Retoriği aktivizmin merkezine yerleştirmeli ve aktivistler bilinçli olarak radikal retorikçiler haline gelmeli. Retorik değişince iletişim değişir. İletişim değişince deneyim değişir. Deneyim değişince dünya değişir. SONUÇ Jason Del Gandio, bir bakıma bizim parti çalışmalarında, "insana dokunmak", "duygulara hitab etmek", "kapı kapı dolaşmak" şeklinde ifade ettiğimiz yaklaşımları "retorik" etiketi altında topluyor. Yazarın "Radikaller için Retorik" ve "Eylem için Eğitim" kitaplarında (2,3) anlattıkları parti içi eğitimlerde yararlı olabilir. "Gayet mantıklı şeyler söylememize rağmen bir grup seçmen neden bizi anlamıyor?" sorusunu sormamak için, yukarıda verilen retorik tanımına göre, duyguları, deneyimleri dikkate alarak iletişimi daha "özenle" planlamak gerekiyor. (1)M. White."The End of Protest". Penguin, Kanada. 2016 (2)J.D. Gandio. "Rhetoric for Radicals". New Society Publishers.BC.Kanada.2008 (3)J.D. Gandio, A. J. Nocella II. "Educating for Action". New Society Publishers. BC. Kanada 2014. Not: Benzer başlıklı Türkçe bir kitap: S.D. Alinsky. "Radikaller için Kurallar".Geoturka Yayıncılık. İstanbul. 2014