“Bizim efendinin cimriliği tuttu. Bu çamları tahta edince yazın gölgeyi nerde bulacak?”
ÇAM DEVİRMEK
Çam devirmek ile pot kırmak hemen hemen aynı anlama gelecek iki deyimimizdir. Kaş yaparken göz çıkarmak da bunlara yakın bir anlamdadır. Kesim veya dikim hatası sayılan potun giderilmesi, gizlenmesi oldukça zordur. Ütülemek veya gereksiz pensler ile potu kaybetmeye çalışmak, orada kumaşın kırılmasına (pot kırmak) yol açar ve daha fazla dikkati çeker.)(Acemi terziler elbise dikerken kumaşta meydana gelen uygunsuz büzülme veya kıvrımlara pot denir). Şimdi İstanbul'un merkezi yerleri sayılan pek çok mekanda eskiden eşraf ve kibar takımının sayfiye köşkleri bulunur, her köşk birkaç dönümlük arazi içerisinde bağlar, bahçeleriyle tanınırmış. Biz gelelim hikayemize. Zariflerden birinin, Erenköy taraflarında böyle geniş bir köşkü varmış. Bu köşk, bahçesindeki her çeşit ağacın yanında, özellikle çam fidanlarıyla dikkati çeker ve parmakla gösterilirmiş.
Köşk sahibi bahçenin bir köşesine ilave bina yaptırmaya karar verince, gereken keresteyi sonbaharda tomruk halinde getirip duvar dibine istifletmiş. O vakitlerin binaları ahşaptan yapılır ve çam, gürgen, meşe, ceviz, vs. ağacın hemen her çeşidi kullanılırmış. Sayfiye mevsimi bitince köşk halkı Bayezit'teki konaklarına taşınmışlar. Efendi, giderken köşkü bekleyecek uşağa şöyle tembihte bulunmuş:
— Önümüzdeki mevsim hizmetliler için buraya bir ilave bina yapacağız. Biz yokken bir hızarcı bulup bahçedeki ağaçların arasındaki istiflenmiş çamları biçtir, tahta ve kalas yaparak sundurmanın altına koy, demiş. Saf uşak, denileni yapmakta gecikmemiş ama ne var ki istiflenmiş çam tomruklarını biçtireceğine, bahçenin güzellik sembolü çam ağaçlarını kestirmiş. İri çamlar diğer ağaçların üzerine devrilirken de hızarcıya, "Bizim efendinin cimriliği tuttu. Bu çamları tahta edince yazın gölgeyi nerde bulacak?!.." diye dert yanarmış. Bu durumu görenler efendiyedurumu bildirmişler,
— Sizin uşak çamları deviriyor, bahçe elden gidiyor,demişler. İşte o günden sonra "Çam devirmek."deyimi dilimize yadigar kalmış.